سومین جلسه آموزش مهارت های زندگی برگزار شد

به گزارش خبرنگار بلاغ سومین جلسه ی مهارت های زندگی به همت مرکز آموزش های کاربردی دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم چهارشنبه ۲۰ دی در محل سالن همایش های غدیر برگزار شد.

در این جلسه موضوع هوش هیجانی توسط حجت الاسلام والمسلمین مهدی هادی ارائه شد و در ابتدا به تعریف هوش ، هیجان و سپس هوش هیجانی پرداخته شد.

حجت الاسلام هادی هوش را توانایی دریافت و به کار بردن اطلاعات تعریف کرد و افزود: در مفهوم هوش مهم این است که چقدر توان یادگیری داریم و این یادگیری ها را چطور می توانیم به دیگران انتقال بدهیم.

وی هیجان را تمامی احساسات ما اعم از شادی و غم و خشم دانست و عنوان کرد: ما دو نوع هیجان داریم. هیجان اصلی و هیجان فرعی. هیجان اصلی به تنهایی قابل ظهور است مثل شادی و غم ، تعجب و تنفر، خشم و ترس و هیجاد فرعی از ترکیب هیجانات اصلی درست می شود مانند کینه که از خشم و نفرت تشکیل می شود. برای کسب اطلاعات بیشتر در این زمینه می توانید کتاب انگیزش و هیجان از نگاه اسلام ، نوشته ی دکتر محمدصادق شجاعی که توسط انتشارات ادارالحدیث به چاپ رسیده را مطالعه کنید.

این کارشناس و مشاور خانواده در ادامه با به تعریف هوش هیجانی پرداخت و گفت: هوش هیجانی توانایی درک و مدیریت هیجان در خود و دیگران است. یعنی توانایی درک و مدیریت خود ، توانایی درک و مدیریت دیگران.

حجت الاسلام هادی با بیان ضرورت بحث ابراز کرد: هیجان ، عامل اصلی رفتارهای تکانشی است و مهم ترین مؤلفه ی قضاوت در مورد خوشبختی و بدبختی هیجان می باشد.

وی به تعریف مفهوم تکانش در رفتار انسان پرداخت و گفت: رفتارهایی که به محض ایجاد میل در انسان به عمل منجر می شود و روی آن فکری صورت نمی گیرد رفتار تکانشی است و افرادی که مرحله ی تصمیم گیری آن ها پررنگ است و بعد از تصمیم کامل عمل می کنند افراد خودمهارگر نامیده می شوند. بخش مهمی از مشکلات جامعه از رفتارهای تکانشی ناشی می شود و این مشکل در دعواهای خانوادگی هم نمود بالایی دارد.

حجت الاسلام هادی شناخت و اطلاعات را پایه ی زندگی و هیجانات را رنگ زندگی خواند و افزود: انسان ها به وسیله ی هیجانات خود را خوشبخت یا بدبخت می نامند. کسی که شکست عشقی خورده خود را بدون توجه به دارایی هایش انسانی بدبخت می نامد.

این کارشناس خانواده رفتار ، شناخت، هیجان و جسم را چهار عنصر مرتبط به هم خواند و اظهار داشت: مشکل در هر کدام از این چهار بخش می تواند سایر بخش ها را تحت الشعاع قرار بدهد. طرز تفکر ما حتی بدن ما را نیز مدیریت می کند. کسی که در محل تاریکی باشد واکنش های بدنی اش متفاوت می شود با همان شخص در همان محل اما در روشنایی. ابهامی که در فضا وجود دارد باعث تغییر در فکر ما نسبت به آن فضا می شود و بدن ما هم تحت تأثیر این فکر قرار می گیرد.

وی در ادامه ی توضیحات هوش هیجانی به بیان تمریناتی برای مدیریت هوش هیجانی پرداخت:
۱. لطفا در جسم خود تغییراتی ایجاد کنید: در روایات ما توصیه شده در هنگام عصبانیت در وضعیت بدنی خود تغییر ایجاد کنید. مثلا وضو بگیرید یا اگر نشسته اید بایستید. برای ایجاد تغییر در وضعیت بدنی علاوه بر تغییرات ساده در بدن، ورزش، تغذیه، دوش گرفتن و ... اثر جدی تری دارند. یکی از خواص ورزش تغییر خلق و خو است. تمرین های تن آرامی نیز به دنبال آرام کردن بدن و در نتیجه ایجاد آرامش در هیجانات است.

۲. زمینه های تولید هیجان را شناسایی کنید و با مدیریت آن ها هیجان را کنترل کنید: در روایات ما آمده: اتقوا من مواضع التهم. «از قرار گرفتن در مواضع تهمت بپرهیزید» عمل به این روایت یعنی شناسایی و مدیریت زمینه های تولید هیجان. یکی از بزرگترین عوامل ایجاد مشکل ابهام است. ابهام حال بد هیجانی تولید می کند. ما از تاریکی می ترسیم چون نسبت به محیط و اتفاقات احتمالی ابهام داریم. به همین دلیل است که از نجوا کردن در جمع نهی شده است. ابهام زدایی باعث کنترل هیجانات محیط اطراف می شود. زن وقتی نسبت به رفتارهای شوهرش ابهام داشته باشد دائم در اضطراب و شک نسبت به اوست؛ اجازه ندهید این ابهام وارد محیط خانوادگی شما شود.

۳. تغییر محیط برای تغییر هیجان: محیط شامل هر چیزیست که بیرون ماست مثل محیط اطراف، آب و هوا، دوستان، لباس و ... . در آداب سفر آمده که در محیط هایی که گل و گیاه فراوان است با حوصله عبور کنید اما در محیط های بیابانی و خشک با عجله بروید.

۴. همدلی کنید: تلاش کنید خودتان را جای دیگری بگذارید. این کار باعث کنترل هیجان خودتان و دیگری می شود.

۵. بازسازی شناختی: وقتی تحلیل اطلاعات متفاوت می شود، حس و حال افراد هم تفاوت می کند. در بازسازی شناختی چند تکنیک وجود دارد:
        * روشن کردن جنبه های تاریک مسأله
        * نگاه کردن به مسأله از جنبه های مختلف

۶. تغییر جهت توجه (ذهن گردانی): کاری کنیم موضوعی که ذهنمان روی آن تمرکز دارد عوض شود.

۷. تخلیه ی هیجان ها: تلاش ما بر آن است که هیجان ها برون ریزی شود. برای این کار چند راهکار وجود دارد:
        * استفاده از رفتارهای عادی مثل خندیدن، گریه کردن، فریاد زدن و...
        * استفاده از گفتگو با منبع موثق: با کسی حرف بزند که سه ویژگی داشته باشد:
                       _ دچار مشکل نشود
                       _ شما را دچار مشکل نکند
                       _ خوب شنیدن را بلد باشد و بگذارد شما حرفتان را کامل بزنید. (دقت کنید که گفتگو با منبع معنویت مانند خدا و اهل بیت از بهترین شیوه های تخلیه و مدیریت هیجان است)
        * نوشتن پاره کردن: حرف دلتان را روی کاغذی بنویسید و بدون این که حتی یک بار بخوانید آن را پاره کنید.
        * نوشتن و ارسال کردن: حرف دلتان را روی کاغذی بنویسید و آن را به آب جاری بسپارید.

در پایان کتاب «این هوش دست یافتنی» نوشته ی علی صادقی سرشت و منتشر شده توسط انتشارات موسسه امام خمینی(ره) برای یادگیری بیشتر به طلاب شرکت کننده معرفی شد.

گزارش تصویری