به امید دیدار در آن دنیا

این داستان، نیمه‌تاریخی، نیمه‌واقعی و نیمه‌تصوری است، انتخاب شخصیت‌ها، ویژگی‌های روان‌شناسانه‌شان که از میان پایین‌ترین تا بالاترین طبقه‌های اجتماع فرانسه در داستان نقش می‌آفرینند، شاهکاری است مسلم. نویسنده مانند شطرنج‌بازی بسیار باتجربه و ماهر مهره‌هایش را چنان استادانه جابه‌جا می‌کند و نقش‌هایی را که به‌عهده‌شان واگذار کرده چنان خوب اجرا می‌کنند که در هیچ مرحله‌ای جای هیچ شک و شبهه و تردیدی برای خواننده باقی نمی‌گذارد. مسایل مطرح‌شده در داستان انگار مُهر تاریخ به آن‌ها خورده باشد، مستدل و چون و چراناپذیرند، هیچ موردی پیش نمی‌آید که خواننده از خودش بپرسد: «مگر امکان دارد؟»