داستان بردار کردن حسنک وزیر

داستان حسنک وزیر بخشی از کتاب عظیم تاریخ بیهقی تالیف ابوالفضل بیهقی است که مولف نگارش آن را از ۳۴ سالگی و پس از تحمل زندان خلیفه عباسی و عبدالرشید غزنوی آغاز کرد و ۲۲ سال از عمر خود را بر سر نوشتن آن گذاشت. کتابی تاریخی است در سی مجلد که چون گنجی عیان بخش‌هایی ژرف و دردناک از تاریخ معاصر ایران و حکونت خلفای عباسی را به تصویر می‌کشد و تاکنون نیز فقط شش جلد از آن کشف و بازنویسی و قابل مطالعه شده است. داستان حسنک وزیر بخشی دراماتیک و تاثیر‌گذار از تاریخ بیهقی است که بردار‍‌شدن حسن‌بن‌محمد میکالی شناخته شده به حسنک وزیر، آخرین وزیر سلطان محمود غزنوی، را به تصویر می‌کشد که به دستور مسعود غزنوی و به فتوای خلیفه‌ وقت بغداد، به جرم قرمطی‌گری یا اسماعیلی‌گرایی به دار آویخته شد. کتاب سخنگوی داستان بر‌دار‌کردن حسنک وزیر نیز با ساز‌و‌نوای خود به شرح این فراز تاریخی از این کتاب پرداخته است. فرازی که با صدای گرم و تاثیر‌گذار اردلان ضرغام و موسیقی بهزاد روشن‌پور به میهمانی لحظات و خلوت مخاطبان خود می‌رود. این داستان را به دلایل متعددی می‌توان متن و نوشتاری پر‌اهمیت و قابل اعتنا برای مطالعه مکتوب و صوتی به شمار آورد. نخست نثر زیبای آن است که به قرن چهارم و نیمه اول قرن پنجم هجری تعلق دارد و شنیدن آن می‌تواند روایتی ناب از زبان فارسی اصیل دیوانی را پیش روی ما قرار دهد. زبانی که در آن به ر احتی می‌شود ریشه‌های لغوی زبان فارسی و نقاط عطف شکل‌گیری و ساختارمندی این زبان را در این برهه از تاریخ دریافت. از سوی دیگر داستان حسنک روایتی است ناب از روابط و ضوابط حاکم بر نظام حکومتی سلطان محمود غزنوی، پادشاه نامدار و پر‌حاشیه ایران، و نیز نگرش و تلقی‌ حاکم بر دربار عباسیان در بغداد که در آن سال‌ها به عنوان خلافت‌دار سرزمین‌های مسلمان حکمرانی می‌کردند. بیهقی در این داستان شگرف نشان می‌دهد که چگونه روابطی بر این دو نظام حکومتی نفوذ داشته و از چه شیوه‌هایی برای پیشبرد اهداف خود استفاده می‌کردند. به عبارت ساده‌تر چگونگی حکومت و تاریخ ساختن سلاطین عباسی و غزنوی از مهم‌ترین موضوعاتی است که در این کتاب شرح داده می‌شود و گزارشی زیبا پیش چشمان ما گشوده می‌شود. دیگر اهمیت این متن در راوی آن است. آنچه تاریخ درباره او می‌گوید حاکی از صحت نفس و دقت نظر در ثبت و ضبط حوادث است و همین موضوع داستان او را در شش مجلد بر‌جای‌مانده از کتاب سی‌جلدی‌اش فوق‌العاده خواندنی و خواستنی می‌کند. موسسه نوین کتاب گویا این داستان شگرف تاریخی را با همراهی نوای موسیقی سنتی ایران بر پایه سه‌تار در قالب کتابی صوتی منتشر کرده است. کتاب در ۵۶ دقیقه با تلفیق صوت و متن مخاطبش را در آن تاریخ خاص از ایران غوطه‌ور می‌کند. بی‌شک تجربه این سفر، تجربه‌ای است بکر که می‌تواند برای هر یک از مخاطبان این لوح فشرده صوتی تکرار شود.